زنان کارآفرین آذربایجانی، پُشت دیوارهای نامهربانی

گلبرگ تبریز.شهرام صادق زاده. وضعیت اشتغال زایی زنان کارآفرین آذربایجان شرقی با توجه به موقعیت و ظرفیت های صنعتی این استان چندان تعریفی ندارد، گواه آن هم گزارش پاییز ۱۴۰۳ مرکز آمار ایران است که در گزارش اخیر خود عنوان کرده که آذربایجان شرقی با ۱۱ درصد سهم پایین‌تری نسبت به میانگین کشوری دارد!
بر اساس این گزارش، استان البرز با سهم ۲۶.۸ درصدی بیشترین میزان زنان شاغل و استان کردستان با ۳.۵ درصد کمترین سهم را به خود اختصاص داده است اما مهم این است که چرا آذربایجان شرقی با ظرفیت های صنعتی خود در جایگاه قابل قبولی قرار نگرفته و جای بسی تعجب که با تمام بزرگنمایی هایی که از سوی برخی از مسئولان حوزه اشتغال این استان صورت می گیرد آذربایجان شرقی از واقعیت های اصلی خود در بخش اشتغال زنان دور شده است.
چندی پیش نمایشگاهی از آثار بانوان نو کارِ کارآفرین تحت عنوان “بانوک” و با حضور پررنگ و درخشش قابل توجه تیم دانشجویی دانشگاه تبریز به مدت چهار روز در مجتمع فرهنگی کوثر دانشگاه هنر اسلامی تبریز دایر برگزار شد که از اهمیت بسزایی در نحوه نمایش بخشی از اشتغال زایی زنان کارآفرین داشت.
به اعتقاد کارشناسان اقتصادی، حل مشکلات زنان کارآفرین استان از طریق راس سه گانه هرم شامل حاکمیت، بخش خصوصی و زنان کارآفرین و نوکار با یک حلقه مناسب می تواند مرتفع گردد به شرطی که عزت مندی و رضایت مندی آنها در عرصه های اجتماعی مدنظر قرار گیرد زیرا تسهیل گری بسترهای این حوزه، به تلاش مضاعفی نیاز دارد که زنان کارآفرین آذربایجان منتظر هموارسازی مسیر آن هستند…

◾️سود اصلی محصولات زنان کارآفرین به جیب دلالان سرازیر می شود

برخی از زنان کارآفرین که در نمایشگاه “بانوک” حضور داشتند علاوه بر تبلیغات ضعیف و بی اطلاعی شهروندان درباره برپایی این رویداد نوآورانه با انتقاد از عدم حمایت جدی از سوی دستگاه های متولی، تداوم فعالیت های نوآورانه و خلاق خود در بخش های مختلف را در گرو حمایت هایی دانستند که به زعم آنها، باید جایگاه زن کارآفرین را ارتقا داده و با کرامت این قشر همخوانی داشته باشد.
یک زن جوان که در حوزه ساخت انواع عروسک های دست ساز و تولیدات رده سنی کودکان به فعالیت می پردازد “بازاریابی” را اصلی ترین ضعف موجود عنوان کرد و گفت: متاسفانه تولیدات ما به دست دلالان می افتد و از آنجایی که مشتری ثابتی نداریم مجبوریم از طریق واسطه به فروش محصولاتمان بپردازیم.
“لیلا.ن” با اشاره به اینکه تولیدات زنان کارآفرین باید به صورت مستقیم و قیمت مناسب به دست مشتری برسد افزود: گرچه قیمت عمده مهم است اما متاسفانه سود اصلی محصولات به جیب دلالان سرازیر می شود لذا بازاریابی تولیدات بسیار کمرنگ بوده و هیچ نهاد یا تشکل خاصی به حمایت جدی از روند فعالیت زنان کارآفرین نمی پردازد.
زن جوان دیگری که در حوزه محصولات چرم و ترمه به فعالیت می پردازد از تبلیعات کمرنگ و اندک این نمایشگاه انتقاد کرد و گفت: باید فرهنگ معرفی فعالیت های هنری به همراه موسیقی و شرایط خاص هنری همراه بوده و از حالت رسمی و خشک به دور باشد.
“ن.ک” با اشاره به اینکه در تامین مواد اولیه تولیدات در مضیقه هستیم افزود: اگر هم مواد اولیه به دستمان می رسد به قیمت بسیار گزاف ارائه می شود لذا باید ما نیز قیمت محصولات را افزایش دهیم که آن هم برای مصرف کننده، به قیمت گران تمام می شود و رغبت آنها برای خرید کاهش می یابد.

◾️مشارکت زنان در اقتصاد آذربایجان شرقی زیر ۱۵ درصد است

مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری آذربایجان‌ شرقی نمایشگاه بانوک را همان اختصار شده “بانوی نو کار کارآفرین” دانست و گفت: از زنانی که در ابتدای راه فعالیت های کارآفرینانه هستند تا آنهایی که ماهر شده و بیش از یک دهه در این حوزه فعالیت دارند در این نمایشگاه حضور داشتند.
زهرا کوهی به اهمیت فعالیت اقتصادی زنان در سطح استان پرداخت و افزود: طبق ارزیابی ها مشخص شد که مشارکت زنان در اقتصاد آذربایجان شرقی زیر ۱۵ درصد است در حالی که زنان توانمند خانه داری وجود دارند که در بخش های متعدد از تولید عرقیجات گیاهی تا محصولات لوکس و صنعت و پوشاک به فعالیت می پردازند اما مسئله اصلی، عدم گِرِه خوردن این موارد و تشکیل زنجیره تولید است.
وی اضافه کرد: زنان آذربایجانی در حالی مشغول به کار هستند بدون اینکه از توانمندی های حوزه یکدیگر مطلع باشند لذا باید مسیر عادلانه ای جهت نمایش و معرفی ظرفیت های بخشی از زنان کارآفرین استان مهیا گردد که نمایشگاه بانوک تنها گوشه ای از آن بود زیرا تعداد زیادی از زنان فعال در حوزه کارآفرینی وجود دارند که در اینگونه نمایشگاه ها حضور نمی یابند.
کوهی تاکید کرد: در اینگونه نمایشگاه ها، زنان توانمند از ظرفیت های یکدیگر در حوزه کارآفرینی آگاهی یافته و با اعتماد به نفس افزون تر به روند فعالیت خود ادامه خواهند داد زیرا زنجیره وار کردن فعالیت آنها بسیار مهم است تا در امر فروش تولیدات خود نیز به موفقیت های سودآور دست یابند و جامعه هدف نیز از طریق اتصال به زنجیره زنان کارآفرین، از محصولات باکیفیت و متفاوت این قشر بهره مند گردند.

◾️نحوه اعمال قانون باید در تمام استانهای کشور به یک روال باشد

نمایشگاه بانوک به‌ عنوان الگوی کوچکی از فعالیت‌های کارآفرینی و کسب و کار بانوان در رسته‌های مختلف شغلی بود تا محلی برای سنجیدن ظرفیت‌های بانوان کارآفرین و تعریف چارچوبی درست برای ادامه مسیر این عزیزان باشد اما مشکلات عدیده ای بر سر راه فعالان حوزه کارآفرینی آذربایجان شرقی وجود دارد که باید مدنظر قرار گیرند.
از حدود ۳۲ غرفه ای که در عرصه‌های مختلف از جمله دانش‌ بنیان، کشاورزی، صنایع غذایی، البسه و پوشاک، میراث فرهنگی و سایر حوزه‌های مرتبط به زنان مانند مشاغل خانگی خرد در این نمایشگاه حضور داشتند اغلب به خاطر عدم پشتوانه مالی توانمند از آینده اشتغال آفرینی خود واهمه داشتند.
واقعیت این است که وظیفه مهم استانداری ها به عنوان ارگان نخست حاکمیتی در استانها، تسهیل گری، تنظیم گری و حمایت از سیستم زنجیره فعالیت های زنان کارآفرین و عرصه سازی مناسب برای ارائه این توانایی هاست که تاکنون چندان رضایتی از انجام آن به گوش نمی رسد.
نکته دیگر، احصاء نظام مسائل زنان کارآفرین است به طوری که باید به آن دسته از دستگاه های مجری که به انواع مختلف برای فعالیت این قشر مجوز صادر کرده اند نظام مسائل اینگونه فعالیت ها محرز شده و برای آنها راهکارهای لازم اندیشیده شود.
بدین ترتیب، برخی از مسائل و مصائب بر سر راه زنان کارآفرین استان حل و فصل شده باشد اما در برخی موارد ناکام مانده است که آن هم به دلیل ساختارهای نامناسب می باشد که در دولت قبل از سوی برخی از ارگان ها اعمال می شد در حالی که نحوه اعمال قانون در نحوه بکارگیری زنان باید در تمام استانهای کشور به یک روال باشد و تعداد زنان شاغل در بدنه صنعت آذربایجان افزایش یابد.