صدای هنر بلندتر از همیشه

جامعه ایران در یک دهه اخیر فراز و فرودهای بیشماری را از سر گذرانده است. تحولات عمده‌ای در کشور رخ داد که هر بار بخش کثیری از جامعه را درگیر و بیش از همه چیز افکار و عواطف عمومی را همراه با خود، دست خوش تغییر کرد.

از فرو ریختن پلاسکو و غرق‌شدن کشتی سانچی، فوت آیت‌الله هاشمی رفسنجانی، خروج از برجام، تغییرات نرخ ارز، شهادت سردار سلیمانی، متروپل، حوادث شاهچراغ، ۷ اکتبر، شهادت سیدحسن نصرالله و اسماعیل هنیه تا همین ۱۲ روز پیش که ایران وارد جنگ با دشمن ۴۳ ساله خود شد، هر کدام زخمی بر پیکره جامعه ایرانی بود که هر بار قدمی برای ترمیم آن برداشته می‌شد، زخم بعدی بر پیکره وجود ایران و ایرانی می‌نشست.

در میان همه این اتفاقات اما آنچه ایران را هنوز پابرجا و منسجم حفظ کرده، وحدت بی‌سابقه میان مردم است که قطعا جهانیان را انگشت به دهان گذاشته؛ وحدتی که از قضا هنرمندان به عنوان طبقه الیت و اثرگذار جامعه، بخش عظیمی از آن را به خود اختصاص داده‌اند.

اگر به ۱۲ روز گذشته و واکنش‌های هنرمندان نگاه کنیم متوجه تفاوتی در جنس این واکنش‌ها و کمیت آنها می‌شویم که در یک دهه اخیر بی‌سابقه بوده است. با نگاهی بی‌طرفانه به تمام آنچه در این جنگ از سر گذراندیم، می‌بینیم که برخلاف تمام آنچه در یک دهه اخیر بر جامعه ایران گذشت، این بار جنس ایستادگی و کنش‌های هنرمندان، طعم و رنگ و بوی دیگری داشت.

اگر در برابر اتفاقاتی که ذکر آنها رفت تنها بخش مشخصی از هنرمندان واکنش نشان دادند و از قضا این واکنش‌ها منحصر به عده‌ای محدود و با ایدئولوژی مشخصی بود، این بار اما قاطبه هنرمندان در یکی دو روز ابتدایی جنگ واکنش‌هایی وطن‌پرستانه و میهن‌دوستانه نشان دادند که تاثیر بسیاری بر اتحاد مردم نیز گذاشت.

واکنش هنرمندانی چون اصغر فرهادی، هومن سیدی، احسان علیخانی، رامبد جوان، پریناز ایزدیار، نوید محمدزاده و.. به خوبی نشان داد که این رخداد با دیگر اتفاقاتی که برای کشور افتاده، متفاوت است و فارغ از هر ایدئولوژی، نگاه،اعتراض یا نقدی باید در کنار کشور و مردم کشور ایستاد.

این واکنش‌ها بیش از هر چیز موجب شد هنرمندان به مرجعیت درست خود که می‌تواند الگویی برای نسل‌های مختلف، خصوصا نسل زد باشد، بازگردند و به عنوان نمادهایی برای جهت‌دهی مردم به سوی حق و حقیقت که از قضا همان میهن‌پرستی و وطن‌دوستی است، شناخته شوند.

حالا که سایه جنگ از سر کشور برداشته شده و آرامشی نسبی بر فضای فرهنگ و هنر نیز حاصل شده، وقت آن است تا موشکافانه‌تر به آنچه در یک دهه اخیر میان هنرمندان و مسئولان فاصله انداخته، نگاه کرد و با سنجش همراهی و همدلی ۱۲ روز اخیر آنان، آسیب‌شناسی دقیق‌تری از میزان مشارکت یا عدم مشارکت قاطبه هنرمندان در فراز و فرودهای اجتماعی به دست آورد.