رونق صنایع دستی آذربایجان شرقی از مسیر صادرات

گلبرگ تبریز. بر طبق آمارهای رسمی، آذربایجان شرقی همراه با استان‌های اصفهان و فارس در زمره سه استان نخست کشور در زمینه تنوع و گستره صنایع دستی به ویژه از منظر دریافت «مهر ملی مرغوبیت» و «مهر اصالت یونسکو» است و ظرفیت‌های بی بدیلی برای افزایش تولید، کارآفرینی و صادرات محصولات صنایع دستی در رشته‌های مختلف آن به کشورهای مختلف جهان به خصوص منطقه قفقاز و ترکیه دارد.

صنایع دستی آذربایجان شرقی با افزون بر ۸۵ رشته متنوع، زیبا و بی‌مانند همچون گنج نهان اقتصادی و صنعت گردشگری منطقه محسوب می‌شود که به دلیل بی توجهی‌، تعداد زیادی از آنها رو به فراموشی گذاشته و روند نابودی را در پیش گرفته است، در حالیکه می توان با حمایت های مادی و معنوی برنامه های جامع برای اشتغالزایی و صادرات این محصولات منحصر به فرد طراحی و اجرایی کرد.

وجود هنرمندان خوش ذوق، تاریخ و فرهنگ باستانی و تلاش برای حفظ آثار دستی و نمادهای تاریخ کهن از جمله مزیت های بسیار مهم حوزه صنایع دستی آذربایجان شرقی است که این خطه را به لحاظ آماری و ثبت و نشر نشان های ملی مرغوبیت به رتبه دوم ایران رسانده است اما نبود راهکار و نقشه راه مناسب برای حفط، تقویت و به روزرسانی آنها از جمله چالش های مهم این بخش مهم اقتصادی و گردشگری آذربایجان به شمار می رود.

پرداخت درست و برنامه ریزی شده به موضوع برندسازی و امر تبلیغات به همراه توجه به صادرات محور بودن رشته‌های گوناگون صنایع دستی آذربایجان شرقی می‌تواند علاوه بر رونق این صنایع و گسترش آن در میان هنرمندان، عوائد اقتصادی سرشاری نیز داشته باشد.

حضور صنایع دستی در بازارهای جهانی برنامه ریزی مدون می طلبد

معاون صنایع‌دستی مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی در گفت وگو با ایرنا، با تاکید بر اهمیت توسعه بازارهای بین‌المللی برای محصولات هنری، صادرات صنایع‌ دستی را راهبردی برای تقویت اقتصاد هنرمندان و معرفی هویت فرهنگی استان دانست و بر لزوم تسهیل فرآیندهای صادراتی و حمایت هوشمندانه از تولیدکنندگان تاکید کرد.

فرشاد به آفرین با اشاره به ظرفیت بالای هنرمندان استان در تولید آثار باکیفیت و اصیل، اظهار کرد: صادرات صنایع‌ دستی یکی از مسیرهای اصلی پایداری اقتصادی این حوزه و بهره‌گیری از دیپلماسی فرهنگی و توسعه زیرساخت‌های صادراتی از مهم‌ترین اولویت‌های حوزه صنایع‌دستی در آذربایجان شرقی است.

وی حمایت از هنرمندان این حوزه را نیازمند نگاه هدفمند و کاربردی برشمرد و با بیان اینکه برنامه‌ریزی برای تسهیل مجوزها، کاهش موانع گمرکی و اتصال مستقیم هنرمندان به بازارهای جهانی از جمله اقداماتی است که در دستور کار قرار دارد، یادآور شد: معاونت صنایع‌ دستی استان با تمام ظرفیت خود در کنار هنرمندان خواهد بود تا مسیر توسعه صادرات صنایع‌دستی هموارتر شود و جایگاه شایسته آثار هنری استان در عرصه بین‌المللی تثبیت شود.

به آفرین هم‌افزایی میان بخش دولتی و جامعه هنری برای توسعه صادرات صنایع دستی را ضروری دانست و افزود: این مسایل فرصت مناسبی برای دریافت نظرات تخصصی هنرمندان و تعریف سیاست‌های اجرایی مبتنی بر نیازهای واقعی آنان فراهم می‌ سازد تا راهکارهای تقویت صادرات و حضور مؤثر در بازارهای جهانی عملیاتی شود.

وی بر اهمیت حمایت از کالای ایرانی در قالب پشتیبانی از صنایع دستی تاکید و اظهار کرد: در راستای حمایت از کالای ایرانی و رشد تولید باید از فعالان این بخش حمایت های قاطع ، اثرگذار و عملیاتی به انجام برسد.

به آفرین با بیان اینکه صنایع دستی باید در رأس امور نهادهای دولتی و غیردولتی کشور قرار گیرد جایگاه آن که تجلی‌گر تفکر خلاق و بی بدیل هنرمندان این خطه است ارتقا یابد، ادامه داد: در همین راستا از طریق معاونت صنایع دستی آموزش رایگان صنایع دستی و هنرهای سنتی در همه شهرستان‌های ۲۱ گانه آذربایجان شرقی و حدود یکصد روستای منتخب انجام شده است.

وی، برندسازی و بسته بندی صنایع دستی را از مهم‌ترین دغدغه‌های صنایع دستی آذربایجان شرقی عنوان کرد و گفت: باید توجه داشت که برندسازی و بسته بندی منحصر به فرد بیانگر هویت آثار هنری ما خواهد بود که در این راستا باید گام های اساسی برداشته شود.

به آفرین مجموع هنرمندان صنایع دستی آذربایجان شرقی را بیش از ۱۴ هزار نفر اعلام و اضافه کرد: تعداد محدودی از آنها دارای بیمه تامین اجتماعی بوده و به دلیل ادغام آنها در بیمه قالی بافان، آمار دقیق در این خصوص وجود ندارد، اما اغلب فعالان این بخش به صورت خویش فرمایی از خدمات بیمه ای برخوردار شده اند.

صنایع دستی محرک رونق گردشگری است

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی نیز با اشاره به تنوع زیاد رشته‌های صنایع دستی فعال در استان، گفت: بدون تردید توجه به صنایع دستی و رفع مشکلات مربوطه می‌تواند ریل حرکتی صنعت گردشگری استان و حتی کشور را پرتحرک و پرشتاب‌تر کند و حوزه کارآفرینی این بخش بسیار وسیع و قابل توجه است.

احمد حمزه زاده قالی بافی، کیف و کفش و چرم، قلم زنی، سوزن کاری، منبت، نقره کاری، نساجی در قالب چاپ باتیک، سفال، سرامیک و کاشی کاری، صنایع چرم دست دوز، قالی و تابلو فرش، آئینه کاری، گلیم بافی، مجسمه سازی، ملیله دوزی، ممقان دوزی، منجوق دوزی، معرق کاری، میناکاری، نقاشی روی سفال و زیورآلات سنتی را از صنایع دستی مهم و فعال آذربایجان شرقی برشمرد که این استان را در کنار اصفهان به یکی از دو قطب اصلی صنایع دستی ایران تبدیل کرده است.

وی با اشاره به توانمندی‌های آذربایجان شرقی در حوزه صنایع دستی، برپایی نمایشگاه های ملی و بین المللی را فرصتی ایده آل برای معرفی این آثار به مردم ایران و کشورهای دیگر دانست و ادامه داد: باید از چنین فرصت‌هایی بتوانیم به دستاوردهای مهمی چون توسعه چرخه اقتصادی، تحکیم و تثبیت جایگاه فرهنگی و تاریخی در سطح بین المللی دست یابیم.

حمزه زاده تبلیغات و برندسازی در صنایع دستی را ضروری عنوان و اظهار کرد: باید توجه داشت که پرداختن به صنایع دستی و معرفی آن نه تنها بر برنامه ریزی در راستای سوق دادن گردشگران داخلی به تبریز و قرار دادن این کهن شهر در محور گردشگری ملی مؤثر است، بلکه می‌تواند سود سرشار اقتصادی نیز به دنبال داشته باشد.

وی رسیدگی به مسائل و مشکلات فعالان صنایع دستی و توسعه صادرات محور صنایع دستی را از جمله برنامه‌های مهم استان برای توسعه رشته‌های مربوطه با هدف توسعه صنعت گردشگری آذربایجان شرقی دانست و یادآور شد: ادامه داد: کسب ۳۰ نشان ملی مرغوبیت صنایع دستی کشور توسط هنرمندان آذربایجان شرقی مزیت بزرگ این حوزه است و میراث فرهنگی استان تلاش می‌کند تا حد ممکن نسبت به برندسازی و ثبت رشته‌ها و بخش‌های مختلف صنایع دستی کمک کند.

حمزه زاده تهیه و تدوین اطلس صنایع دستی آذربایجان شرقی را یکی از اقدامات مهم حوزه صنایع دستی آذربایجان شرقی در سال های اخیر بیان کرد و افزود: این اطلس در جریان برگزاری نمایشگاه صنایع دستی پارسال در تهران به صورت رسمی رونمایی شد که می تواند بانک اطلاعاتی مهم در این زمینه به شمار رود.

در حال حاضر افزون بر ۱۴ هزار نفر در تعداد ۸۵ رشته مختلف و متنوع صنایع دستی این استان فعالیت دارند.